چکيده مقدمه تشریح هیدرولیک آبیاری سطحی به معنی صرف وقت و هزینه

Transcript

1 ص) ) تحقيقات آب و خاک ايران دورە 74 شمارە 2 تابستان 59 بررسي تغييرات زماني ضرائب نفوذ آب در خاک درآبياري جويچهاي غزاله ضيايي فريبرز عباسي 2* حسين بابازاده فريدون کاوه 7. دانشجوی دوره دکتری مهندسی آب دانشگاه آزاد اسالمی واحد علوم و تحقیقات تهران 2. استاد موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی. دانشیار گروه علوم ومهندسی آب دانشگاه آزاد اسالمی واحد علوم و تحقیقات تهران 4. استادیار گروه علوم ومهندسی آب دانشگاه آزاد اسالمی واحد علوم و تحقیقات تهران )تاریخ دریافت: 4//24- تاریخ تصویب: 4/2/22( چکيده شناخت فرآیند نفوذ آب در خاک برای طراحی افزایش راندمان آبیاری کاهش تلفات آب و مدیریت بهینه مصرف آب ضروری است. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات زمانی ضرائب معادله نفوذ کوستیاکف-لوئیز به عنوان یکی از پرکاربردترین معادالت تجربی نفوذ آب در خاک است. در این مطالعه نوبت آبیاری متوالی طی یک فصل زراعی ذرت دانهای در 8 آزمایش با استفاده از روش بیالن حجم تحلیل شد. آزمایشها در مزرعهای واقع در مشکین دشت کرج با بافت لومی و به روش آبیاری جویچهای به طول 22 متر انجام شد. نتایج نشان داد به جزء در آبیاری اول تغییرات زمانی معنیداری بین مقادیر متوسط و مقادیر ضرائب معادله نفوذ کوستیاکف-لوئیز در هر نوبت آبیاری در طول فصل زراعی وجود نداشت. بهطوریکه حداکثر خطای محتمل حدود %5 بدست آمد. پارامترهای نفوذ نسبت به تغییرات دبی حساس بوده و تأثیر دبی بر آنها غیرخطی است. بررسی میزان تأثیر تغییرات دبی ورودی بر پارامترهای نفوذ نیازمند مطالعات تکمیلی است. واژههاي کليدي: بیالن حجم ذرت کوستیاکف-لوئیز مقدمه * روش آبیاری سطحی قدیمیترین و در عین حال رایجترین شیوه آبیاری در سراسر دنیا است. عدم یکنواختی و راندمان پایین در روشهای آبیاری سنتی از جمله مشکالت رایج این روش آبیاری است. افزایش کارایی این روش با اجرای روشهای مدیریتی بهینه مانند انتخاب صحیح دبی ورودی و زمان قطع جریان امکانپذیر است. مدیریت صحیح در سطح مزرعه نیازمند مطالعه روابط پیچیده حاکم بر مسائل آب و خاک است. یکی از عوامل مهم در بهبود اجرای آبیاری سطحی تخمین مناسب ضرائب نفوذ آب در خاک است (98 l.,.(elliott et مهمترین مشخصه فیزیکی خاک از نقطه نظر آبیاری نفوذ آب در خاک است. کاربرد موثر آب در آبیاری بستگی به شناخت ظرفیت نفوذ آب در خاک دارد. عدم تخمین صحیح آن در آبیاری سبب پایین آمدن راندمان کاربرد و افزایش اتالف آب در مزرعه میشود. آگاهی از ویژگیهای نفوذ آب در خاک از اطالعات پایهای مورد نیاز در طراحی سامانههای آبیاری است (2006 l.,.(mchiwl et تعیین ضرائب معادله نفوذ برای نویسنده مسئول: F.bbsi@reo.ir تشریح هیدرولیک آبیاری سطحی به معنی صرف وقت و هزینه زیاد است 200( l.,.)ebrhimin et به دلیل اهمیت فرآیند نفوذ آب در خاک مدلهای تجربی و تحلیلی متعددی برای برآورد میزان نفوذ آب در خاک ارائه شده است. این مدلها به دو دسته مدلهای تجربی مانند هورتن )42( و کوستیاکف )2( و کوستیاکف-لوئیز )984 )Mezencv, مدلهایی با پایه فیزیکی مانند گرین-آمپت )( و فیلیپ )( قابل تقسیمبندی هستند. یکی از معیارهای مهم در انتخاب یک مدل نسبت به مدلهای دیگر سهولت برآورد پارامترهای آن است )20 l.,.)rmi et سهولت کاربری و نتایج منطقی و رضایتبخش سبب استفاده گسترده و متناوب از مدلهای تجربی در علوم منابع آب شده است. کاربرد گسترده مدلهای کوستیاکف و کوستیاکف اصالح شده شاهدی بر این مدعا است (982.(Michel, در این بین برتری نسبی برخی از معادالت نسبت به دیگران به دلیل دقت باالتر در نتایج ارائه شده است. عملکرد دو معادله نفوذ کوستیاکف و کوستیاکف-لوئیز برای سه مدل مختلف در آبیاری موجی توسط Benhm et l.(2000) مورد ارزیابی قرار گرفت. در حالت اول از معادله

2 22 تحقيقات آب و خاک ايران دورە 74 شمارە 2 تابستان 59 کوستیاکف و در حالتهای دوم و سوم از معادله کوستیاکف- لوئیز استفاده شد. با این تفاوت که حالت دوم مقدار نفوذ پایه بر اساس هیدروگراف دبی ورودی و خروجی در کل زمان آبیاری تعیین گردید. ولی در حالت سوم با استفاده از دادههای مرحله پیشروی نسبت به تخمین نفوذ پایه اقدام شد. نتایج نشان داد که معادله کوستیاکف لوئیز از دقت باالتری نسبت به معادله کوستیاکف برخوردار بود. همچنین حالت دوم خطای کمتری نسبت به حالت سوم داشت. در آبیاری سطحی تابع نفوذ آب در خاک در طول فصل زراعی ثابت فرض میشود. در حالیکه این تابع با زمان و مکان تغییر میکند (Medin nd Mrtin, (998. تغییرات زمانی و مکانی نفوذ آب در خاک موجب شده است تا دسترسی به سطوح مناسب یکنواختی آبیاری کمتر شده و اعمال راندمانهای باال در شرایط مزرعه میسر نباشد ( Austin Prendergst, 997.)nd تغییرات زمانی و مکانی نفوذ آب در خاک در مزارع آبیاری شده با جریانهای سیالبی توسط Jynes nd Hunsker (989) که ضریب تغییرات نرخ نفوذ %5 بود. نتایج مطالعات مطالعه شده است. نتایج آنها نشان داد Rsoulzdeh nd Sepskhh (200) نشان داد که تغییرات مکانی سرعت نفوذ آب در خاک مدیریت آبیاری جویچهای را پیچیدهتر میکند. زیرا ویژگیهای نفوذ آب در خاک ممکن است در مقادیر متفاوت سرعت جریان آب به داخل جویچه شکل هندسی مقطع جریان و حجم جریان ورودی تغییر کند. بنابراین ارائه یک معادله عمومی برای نفوذ آب در خاک دشوار است. برخی مطالعات نیز تغییرات زمانی نفوذ آب در خاک در طول فصل زراعی را معنیدار گزارش نمودهاند (2000 Plyn,.(Zpt nd تغییرات زمانی نفوذ آب در خاک در دو خاک لوم رسی و در دو مدیریت متفاوت آبیاری جویچهای توسط (2004) l. Tbtbi et بررسی شد. بر اساس نتایج ارائه شده تغییرات زمانی نفوذ آب در خاک در تمامی آزمایشهای آنها مشاهده نشد. نفوذ نهایی در انتهای فصل کشت نسبت به ابتدای دوره 4 درصد کاهش داشت. نتایج نشاندهنده رفتار متفاوت توان معادله نفوذ آب در خاک بود. ولی تغییرات زمانی ضرائب نفوذ مستقل از بافت خاک و مدیریت مزرعه گزارش شد. در مطالعات انجام شده توسط Mcclymont nd Rine (996) تغییرات زمانی نفوذپذیری را در طول فصل زراعی %4 برآورد گردید. مطالعه بر روی سرعت نفوذ نهایی آب در خاک نشان داد که سرعت نفوذ نهایی در انتهای فصل کشت نسبت به ابتدای دوره به میزان %4 درصد کاهش یافته است Gtes nd Clym (984) مطالعات.(Emdd et l., 2008) نیز نشان دهنده اهمیت تغییرات زمانی نفوذ آب در خاک است. آنها لحاظ این تغییرات را در طراحی اولیه سامانههای آبیاری پیشنهاد نمودهاند. ( و ) مطالعات انجام شده نشان از وجود تغییرات زمانی و مکانی نفوذ در طول فصل زراعی دارد. که با توجه به نتایج این مطالعات اعمال نتایج مکانی سبب افزایش پیچیدگی معادله نفوذ خواهد شد در حالیکه تغییرات زمانی نفوذ در طول فصل زراعی معنیدار و همچنین قابل برآورد است. با توجه به وجود تغییرات زمانی نفوذ در این مطالعه تغییرات زمانی دو ثابت معادله نفوذ کوستیاکف-لوئیز در طول فصل زراعی و بررسی معنیداری تغییرات این دو پارامتر نسبت به مقدار میانگین در آبیاری جویچهای و حداکثر خطای حاصل در این روش مورد بررسی قرار گرفته است. مواد و روشها این تحقیق در سال زراعی 2- در مزرعه 522 هکتاری موسسه تحقیقات اصالح و تهیه نهال و بذر واقع در مشکین دشت کرج اجرا شد. سانتی متری لومی است. عمق خاک )سانتیمتر( جدول. بافت خاک مزرعه آزمایشی تا عمق بافت خاک مزرعه مورد مطالعه رس 2 سیلت شن بافت لوم لوم لوم جدول 2. آناليز شيميايي خاک مزرعه مورد مطالعه عمق خاک )سانتیمتر( هدایت الکتریکی عصاره اشباع کربن آلی اسدیته اشباع )ph( گل کربنات کلسیم پتاسیم قابل استفاده فسفر قابل استفاده نیتروژن کل 2/25 2/24 2/2 (mg/kg) 2/ 8/4 4/2 (mg/kg) معادل 2/ / / /5 /5 2/5 2/ 2/ (EC)(dS/m) /4 /8 2/8

3 2 ضيايي و همکاران: بررسي تغييرات زماني ضرايب نفوذ آب و... در این مطالعه 8 آزمایش T( تا T8( در قالب جویچههایی با طول 22 متر و کشت ذرت دانهای انجام شد. هر آزمایش شامل جویچه با فواصل 5 سانتیمتر بود. شیب 5 اندازهگیری شده مزرعهای در جویچهها برابر درصد بود. تفاوت عمدهای بین آزمایشهای مختلف وجود نداشته و به نوعی تکرار شدهاند. میزان نفوذ در هر کدام از آزمایشها در تمامی نوبت آبیاری اندازهگیری و مقایسه شد. نتایج حاصل از نوبت آبیاری برای هر آزمایش به صورت مجزا مورد تحلیل قرار گرفت. عملیات زراعی مورد نظر برای این مطالعه در فروردین ماه صورت گرفت. در ابتدا قطعه زراعی مورد نظر به مساحت یک هکتار دیسک و ماله کشی شد. سپس جویچهها با فاصله 5 سانتیمتر (توسط ردیفکار( در آن ایجاد شد. آب آبیاری از یک حلقه چاه موجود در مزرعه با هدایت الکتریکی 2/ دسیزیمنس بر متر تامین شد )جدول (. شایان ذکر است آب آبیاری از کیفیت خوبی برخوردار بوده و محدودیتی برای آبیاری وجود نداشت. در مزرعه مورد مطالعه ذرت دانهای با تراکم حدود 82 هزار بوته در هکتار توسط کارنده کشت شد. آب توسط لوله به ابتدای مزرعه منتقل شد. با نصب شیر فلکه در ابتدای هر آزمایش آب با باز شدن شیر پس از عبور از فلومهای نصب شده در ابتدای جویچههای هر آزمایش جریان پیدا میکرد. در انتهای جویچههای آزمایشی نیز فلوم برای اندازهگیری آب خروجی نصب گردید. فلومهای مورد استفاده در این مطالعه از نوع فلومهای واسنجی شده WSC بودند. ضرائب و در هر نوبت آبیاری با استفاده از دادههای پیشروی دبی ورودی و خروجی تخمین ذخیره سطحی در مقاطع زمانی مختلف و در نهایت برآورد میزان نفوذ تجمعی به روش بیالن حجم و برازش بهترین منحنی به دادههای برآورد شده در محیط نرمافزار اکسل برای تمامی نوبت آبیاری در 8 آزمایش مورد مطالعه محاسبه شده است. در این روش برای اندازهگیری ذخیره سطحی نیاز به ضرائب هیدرولیکی مقطع جویچهها است که با استفاده از اندازهگیریهای مزرعهای سطح مقطع استخراج شدند. مقادیر ضرائب هیدرولیکی مقطع ( ρ و ρ( 2 به ترتیب 2/4 و 2/ برآورد شدند. شایان ذکر است که با توجه به اندازهگیری مداوم مقادیر دبی ورودی و خروجی هرگونه تغییر در دبی ورودی ثبت و در محاسبات وارد شده است. در روش بیالن حجم به دلیل این که از همه نقاط پیشروی در محاسبه ضرایب نفوذ استفاده میشود نتایج دقیقتر از روشهای یک و دو نقطهای و یا سایر روشه یا محاسباتی ضرایب نفوذ است. معادله بیالن حجم شامل حجم آب ورودی حجم ذخیره سطحی حجم آب خروجی و حجم آب نفوذیافته است.( 982 ) Elliot nd Wlker و (999) Rine این روش را به عنوان مناسبترین روش تخمین نفوذ آب در خاک در آبیاری جویچهای معرفی کردند. در پایان برای بررسی روند معنیداری تغییرات زمانی پارامترهای و در طول فصل زراعی در هر آزمایش از آزمون استفاده شد. بدین ترتیب که میانگین مقادیر ضرائب با مقادیر آنها در هر نوبت آبیاری مقایسه شد. T-Test نتايج و بحث و با استفاده از روش بیالن حجم در هریک از آبیاریها به صورت مجزا مقدار آب نفوذ کرده و به تبع پارامترهای نفوذ محاسبه گردید.مقادیر متوسط پارامتر سرعت نفوذ نهایی برای هر یک از آزمایشها در جدول 4 ارایه شده است. میانگین سرعت نفوذ نهایی در مزرعه آزمایشی مورد مطالعه 2 / m /m/min بود. ضریب تغییرات این شاخص 2/ درصد بود. طبق مطالعات انجام شده توسط (999) l. Milhol et تغییرات f 0 در مزرعه به نسبت کم و مقدار آن از یک جویچه تا جویچه دیگر و از یک آبیاری تا آبیاری دیگر چندان تغییر نمیکند. ولی مقدار آن به دبی ورودی محیط خیس شده و رسوبات موجود در آب آبیاری وابسته است. در این تحقیق برای افزایش دقت محاسبات نفوذ نهایی برای هر آزمایش و در هر نوبت آبیاری جداگانه محاسبه و استفاده شد مقادیر متوسط در هر آزمایش در جدول 4 نشان داده شده است. سایر پارامترهای معادله نفوذ کوستیاکف-لوئیز ) و ( برای هر نوبت آبیاری و در هر آزمایش محاسبه شده است )جدول (. آزمایش T6 در آبیاری چهارم و هشتم به طور کامل اندازهگیری نشد به همین دلیل امکان برآورد پارامترهای نفوذ در این دو نوبت آبیاری وجود نداشت. همچنین آزمایشهای T2 و T نیز در آبیاری هشتم به طور کامل اندازهگیری نشد و امکان برآورد پارامترهای نفوذ در این نوبت آبیاری برای این دو آزمایش نیز وجود نداشت. مقادیر محاسبه شده پارامترهای و در جدول ارائه شده است. مقادیر پارامتر در طول فصل زراعی در تمامی آزمایشها دارای روند یکسانی بود و مقادیر بیشینه و کمینه تفاوت قابل توجهی نداشتند. روند تغییرات پارامتر در طول فصل زراعی برای غالب آزمایشها دارای تفاوت قابل توجهی بود و مقادیر بیشینه و کمینه هم دارای تفاوتهای قابل توجهی. Wshington Stte College بودند.

4 22 تحقيقات آب و خاک ايران دورە 74 شمارە 2 تابستان 59 جدول. آناليز شيميايي آب آبياري مورد استفاده N + کاتیونها )meq/lit( C 2+ Mg 2+ SO4-2 Cl - آنیونها )meq/lit( HCO -2 CO -2 مشخصات شیمیایی هدایت الکتریکی اسدیته )ph( (EC)(dS/m) 2/5 2/8 /2 2/4 / 2/5 - /5 نمونه آب آبیاری 2/ جدول 7. مقادير متوسط نفوذ پايه در آزمايشهاي مختلف آزمايش f 0 (m /m/min) / 2 4/ 2 / 2 / 2 / 2 5/ 2 /4 2 5/4 2 T T 2 T T 4 T 5 T 6 T 7 میانگین ضریب تغییرات )درصد( برای بررسی بهتر تغییرات پارامترهای / 2 2/ نسبت به و دبی در شکل تغییرات پارامترها برای تمامی نوبتهای آبیاری رسم شده است. برای بررسی دقیقتر از تعدادی از شاخصهای آماری مانند دامنه تغییرات میانگین انحراف معیار و ضریب تغییرات استفاده شده است )جدول 5(. شاخص ضریب تغییرات در پارامتر تیمار از 8/ تا 22/ متغیر بود که کمترین آن مربوط به و بیشترین آن مربوط به تیمار T 6 بود. به همین ترتیب بیشترین انحراف معیار برابر 2/ متعلق به آزمایش Tو 6 کم- ترین انحراف معیار برابر 2/24 متعلق به آزمایش Tبود. 8 بزرگ- ترین دامنه تغییرات متعلق به آزمایش Tو 5 کوچکترین دامنه تغییرات متعلق به آزمایش بود. مقادیر میانگینهای محاسبه شده در محدوده بین 2/5-2/4 قرار داشتند. با توجه به متغیر بودن دبی ورودی در هر نوبت آبیاری مقادیر دبی در هر نوبت آبیاری و زمان قطع جریان برای تمامی آزمایشها در طول فصل زراعی محاسبه شد )جدول (. میانگین و ضریب تغییرات دبی در طول فصل زراعی در جدول ارائه شده است. نتایج نشاندهنده آن است که تغییرات دبی ورودی بر مقدار پارامتر موثر است. به نظر میرسد که تغییرات دبی ورودی تغییراتی در مقدار پارامتر نبوده و برای پارامتر شناسایی نیاز به مطالعات بیشتری است. منجر به میشود. هرچند این تغییرات خطی میزان تاثیر تغییرات دبی ورودی بر دامنه تغییرات شاخص ضریب تغییرات برای پارامتر در محدوده /52/4 قرار میگیرد که نسبت به پارامتر دارای نوسانات بیشتری است. کمترین مقدار ضریب تغییرات مربوط به آزمایش و بیشترین آن مربوط به آزمایش T 6 است. بدین ترتیب بیشترین انحراف معیار برابر 2/222 و کمترین انحراف معیار برابر 2/2222 به ترتیب مربوط به آزمایشهای و T 6 است. بیشترین دامنه تغییرات مقادیر پارامتر در آزمایش T 6 رخ میدهد که مقدار آن برابر 2/222 است و کمترین دامنه تغییرات نیز در آزمایش 2/22 رخ میدهد و مقدار آن برابر است. میانگینهای محاسبه شده برای پارامتر محدوده 2/222-2/22 متغیر هستند. توجه پارامتر تغییرات قابل در مقایسه با پارامتر در نشاندهنده حساسیت بیشتر این پارامتر است. بررسی روند تغییرات دبی در طول فصل زراعی و مقایسه آن با روند تغییرات پارامتر در همین مدت نشان میدهد که بین مقادیر دبی ورودی و مقادیر پارامتر همچنین به نظر میرسد رابطه قابل اتکایی وجود ندارد. که افزایش تغییرات دبی منجر به کاهش مقدار پارامتر در طول فصل زراعی شده است. محققان دیگر هم تاثیر دبی بر نفوذ و پارامترهای آن را بررسی کردهاند. برخی تاثیر تغییرات دبی را موجب کاهش نفوذ ( Rodrıguez, 200( و برخی هم باعث افزایش نفوذ گزارش کردهاند ( (Plyn l., 2004.et به هرحال بررسی تأثیر دبی بر میزان نفوذ و پارامترهای آن نیاز به مطالعات وسیعتری دارد. معنیدار بودن تغییرات زمانی این پارامتر در طول فصل زراعی با استفاده از آزمون t در دو سطح %5 و %2 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشانمیدهند که تغییرات پارامتر فصل زراعی به جز در آبیاری اول آزمایش همچنین T 5 Zpt nd Plyn (2000) در طول معنیدار نیست. بر اساس مطالعات انجام شده در بافت خاکی مشابه مطالعه حاضر اعالم کردند پارامتر در معادله نفوذ کوستیاکف و همچنین مقدار نفوذ تجمعی با در نظر گرفتن یک توزیع مکانی تصادفی در طول زمان تغییرات معنیداری نداشتند که با نتیجه حاصل از این مطالعه مطابقت دارد.

5 2 ضيايي و همکاران: بررسي تغييرات زماني ضرايب نفوذ آب و... شکل. تغييرات دبي ورودي و ضرائب نفوذ در آزمايشهاي مختلف

6 27 تحقيقات آب و خاک ايران دورە 74 شمارە 2 تابستان 59 جدول 9. شاخصهاي آماري محاسبه شده براي پارامترهاي نفوذ درآزمايشه يا مختلف آزمايش پارامتر دامنه تغييرات ميانگين انحراف معيار ضريب تغييرات 02/7 06/4 /0 /275 /65 /00 T 05/2 0/ /05 /6070 /64 /0270 T2 00/ 0/ /40 /502 /67 /04 /0064 T 00/ 04/2 /40 /20 /65 /057 T4 02/0 02/ /65 /0757 /06 /67 /0 /44 T5 6/4 00/ / /0002 /07 /4 /0 /0622 T6 40/0 00/4 /20 /5504 /0 /6 /05 /0000 T7 07/6 2/7 /05 /4407 /06 /60 /040 T8 جدول 2. مقادير دبي جريان )ليتر بر ثانيه( و مدت زمان آبياري )دقيقه( براي تمامي نوبتهاي آبياري آزمایش شماره آبیاری میانگین ضریب تغییرات 2/4 /4 /5 /4 / /5 / /2 /4 /5 2/24 /85 /4 / /55 /2 /2 دبی آبیاری /28 2/ مدت آبیاری 22 T 2/4 /8 / /88 /85 / / /8 2/2 /8 دبی آبیاری /85 /8 2/ /2 / /24 /4 / مدت آبیاری 582 T 2 /2 /2 /8 /8 / /5 / /8 / /2 /82 / / /4 دبی آبیاری /42 / /45 2/ مدت آبیاری 582 T 2/4 /2 / /58 /4 /5 /8 /5 2/25 /45 / /44 /4 /28 / /45 /5 دبی آبیاری /5 / مدت آبیاری 52 T 4 / /8 / / /55 /8 /5 / /8 / /8 /4 /8 /8 /5 /54 دبی آبیاری / 4/ مدت آبیاری 24 T 5 2/ / /82 / /2 /5 / / / /55 /8 /8 /5 /2 /4 دبی آبیاری /54 2/ مدت آبیاری 2 T 6 / /5 / /4 /4 / /8 دبی آبیاری /4 / /55 /2 /5 /4 / 2/2 / /52 / / مدت آبیاری 25 T 7 /2 /5 /4 /4 /4 /52 /4 /4 /2 /48 /2 دبی آبیاری /4 /52 / /8 /5 /5 /82 2/ مدت آبیاری 525

7 29 ضيايي و همکاران: بررسي تغييرات زماني ضرايب نفوذ آب و /855 2/2 2/2 2/2/2-2/8 2/48 2 شماره آبیاری آزمایش پارامتر نفوذ جدول 4. مقادير t محاسبه شده براي آزمون معنيداري دو پارامتر و 2-2/82 2/855 /2 2/2 2/8-2/48-2/42-2/8 2/ /25-2/282/82-2/2 /4 2/2-2/2 2/855 -/44-2/25 -/8-2/254 /2 2/45 2/52-2/24 -/5 2/44 2/2 /24 /455 2/28 2/45 2/2 2/2 -/22-2/25-2/48 2/42 2/42 2/2 2/48 2/522/5-2/ 2/8 4 2/ 2/528 /482 2/8 2 2/2 /242 2/42-2/8242/ -/4 T T 2 /5 -/ -2/22/4 2/ /58 2/8 2/ 2/ -/24 2/ 2/4-2/2-2/2 2/ -2/24 2/5 2/4-2/52-2/82 2/ -2/5 2/88 2/ 2/8 /2-2/82-2/8 -// 2/22-2/2 -/5 2/2 2/ / / 2/22 /45 2/4 /58 /25-2/52 -/222-2/ 2/82 /5 2/5 /5 2/8 2/52 2/22-2/58 -/28-2/25 2/8 2/ /58 /4-2/8 -/2 -/ 2/522/422/522/522/582/82/252/42/452/25 2/5 /24 2/22 2/84 /22 /22 2/452 2/48 2/52 2/5 /2 /42 2/22 2/2 2/558 2/45/42/5 /42 2/5 2/2 /22/4 2/45 /2 2/44 2/2 2/58 2/ 2/5 2/484-2/42/22/2/22/42/2422/22 2/5 2/84 /4 2/ 2/ 2/ 2/84 2/84 2/2 2/2252/282/2 2/2 2/45/ 2/82 /5 2/45 /54 2/ /4 /52 2/5 2/2 2/ /4 2/2 /2 2/2 2/224 / / / 2/445 /22 2/22 / -2/442/4 2/2252/58/22/22/ /244 /42 2/522/522/88 2/55 2/2 2/2 2/22/842 2/55 2/22/522/2 2/2 /244 /42/82 2/255 2/8 2/4 /282/25 2/84 2/ /4 2/ 2/424 2/25 /4 2/4 /84 T T 4 T 5 T 6 T 7 نتيجهگيري بررسی نتایج حاصل از تغییرات زمانی ضرائب نفوذ معادله کوستیاکف-لوئیز در نوبت آبیاری در طول یک فصل زراعی ذرت دانهای در یک خاک لومی در کرج نشان داد که پارامترهای معادله نفوذ کوستیاکف-لوئیز در طول فصل زراعی دارای تغییرات معنیداری نیستند و استفاده از میانگین این ضرائب منجر به وقوع حداکثر %5 خطا خواهد شد. تغییرات دبی ورودی بر ضرائب نفوذ معادله کوستیاکف-لوئیز موثر بود. بررسی میزان و نحوه تاثیر تغییرات دبی ورودی بر پارامترهای نفوذ با نیازمند مطالعات تفصیلی بیشتری است. پیشنهاد میشود در مطالعات آتی به این مهم پرداخته شود. REFERENCES Abbsi, F., 20. Principle of Flow in Surfce Irrigtion. Irnin Ntionl Committee on Irrigtion nd Dringe (IRNCID). IRAN. (in Frsi). Austin, N. nd. Prendergst J.B., 997.Use of kinemtic wve theory in model irrigtion on crcking soil. Irrigtion Science, 8():-0. Benhm, B.L., Reddel, D.L. nd Mrek, T.H., 2000.Performnce of three infiltrtion model under surge irrigtion. Irrigtion Science, 20:4-4. Ebrhimin, H., Ghnbrin-Alvijeh, B., Abbsi, F. nd Hoorfr, H., 200.Two-point method for estimting infiltrtion prmeters in furrow nd border irrigtion nd comprison with other methods. J. Wter nd Soil, 24(4): (in Frsi). Elliott, R.L., Wlker, W.R. nd Skogerboe, G.V Field evlution of furrow infiltrtion nd dvnce functions. Trns. ASAE, 25(2): Elliott, R.L., Wlker, W.R. nd Skogerboe, G.V. 98. Infiltrtion prmeters from furrow irrigtion dvnce dt. Trns. ASAE, 26(6): Emdd, M.M., Shojeefr, M. nd Frdd, H., Time ffection of infiltrtion in furrow irrigtion mngement. J. Soil Reserch, 24(2).(in Frsi). Gtes,. nd Clym, W., 984. Designing furrow irrigtion system for improved sesonl performnce. Trns. ASAE, 26(6): Green, W.A. nd Ampt, G.A., 9. Studies on soil physics I. the flow of ir nd wter through soils. J. Agric Sci., 4:-24. Horton R.E., 940. An pproch towrds physicl interprettion of infiltrtion cpcity. Soil Sci. Soc. Am. Proc., 5: Jynes, D.B. nd Hunsker, D.J., 989. Sptil nd temporl vribility of wter content nd infiltrtion on flood irrigted field. Trns ASAE, 2: rmi, A., Homii, M., Bybordi, M. nd Mhmodin Shooshtri, M. 20.Quntifiction wter infiltrtion in soil prmeters by scling. J. Wter Reserch, 6(): (in Frsi). ostikov, A.V., 92. On dynmic of the coefficient of wter percoltion in soils nd on the necessity for studying it from dynmics point of view for purposes of meliortion. Trnsctions of the Sixth Commission of Interntionl Society of Soil

8 22 تحقيقات آب و خاک ايران دورە 74 شمارە 2 تابستان 59 Science, Prt A, 7-2. Mchiwl, D., Mdn,.J. nd Ml, B.C., Modeling infiltrtion nd quntifying sptil soil vribility in wstelnd of horgpur, Indi. BioSystem Engineering, 95(4): Mcclymont, D. nd Rine, R., 996. The prediction of furrow irrigtion performnce using the surfce irrigtion model SIRMON. Austrlin Solutions, Adelide Convention nd Exhibition Centre South Austrli, 4-6 My 996: -0. Medin, J. nd Mrtin, D., 998. Infiltrtion model for furrow irrigtion. J. Irrig. Drin. Eng., 24(2): Mezencv, V.J., 984. Theory of formtion of the surfce runoff. Meteorologi Igridrologi, :- 46. Michel, A.M., 982. Irrigtion: Theory nd Prctice. Orient Longmn, New Delhi. Milhole, J.C., Pirol, M. nd Benli, M., 999.A furrow irrigtion model to improve irrigtion prctices in the Ghrb vlley of Mrocco. Agric. Wter Mnge., 42(): Philip, J.R., 957. The theory of infiltrtion 4.Sorptivity nd lgebric infiltrtion equtions. Soil Sci., 84: Plyán, E., Rodriguez, J. A., Grci-Nvrro, P Simultion model for level furrows. I: Anlysis of field experiments. J. Irrig. Drin. Eng., 0 (2), Rsoulzdeh, A. nd Sepskhh, A.R., 200. Scled infiltrtion eqution for furrow irrigtion. BioSystem Eng., 86:75-8. Rine, R., 999. Reserch, development nd extention in irrigtion. Ntionl Center for Engineering in Agriculture. NCEA Publiction, 7974/2:-2. Rodriguez, J.A Estimtion of dvnce nd infiltrtion equtions in furrow irrigtion for untested dischrges. Agric. Wter Mnge., 60, Tbtbi, S.H., Neyshbouri, M.R., Frdd, H. nd Light, A.M., Evlution of time nd sptil vribility of cross sections coefficient in furrow irrigtion. J. Agriculture Science nd Nturl Resource of Gorgn. (2), (in Frsi). Zpt, N nd Plyn, E., Elevtion nd infiltrtion in level bsin I. Irrig. Sci., 9 (4),